دردهای قاعدگی (دیسمنوره) دردهای ضربان دار یا گرفتگی در قسمت تحتانی شکم هستند. بسیاری از زنان کمی قبل و در طول دوره قاعدگی خود دچار دردهای قاعدگی می‌شوند. برای برخی از زنان، این ناراحتی‌ها صرفا آزاردهنده اما قابل‌ تحمل است، در حالی که دردهای قاعدگی برای برخی دیگر می‌تواند به اندازه‌ای شدید باشد که فعالیت‌های روزمره را برای چند روز در هر ماه مختل کند.

شرایطی مانند اندومتریوز یا فیبروم‌های رحمی می‌توانند باعث دردهای قاعدگی شوند. دردهای قاعدگی اگر ناشی از بیماری دیگری نباشند، با افزایش سن کمتر می‌شوند و اغلب پس از زایمان بهبود می‌یابند.

علائم درد پریود

علائم دردهای قاعدگی عبارتند از:

• درد ضربان‌دار یا گرفتگی در زیر شکم که می‌تواند شدید باشد
• دردی که ۱ تا ۳ روز قبل از پریود شروع می شود، ۲۴ ساعت پس از شروع پریود به اوج خود می‌رسد و در عرض ۲ تا ۳ روز کاهش می‌یابد
• درد مبهم و مداوم
• دردی که به قسمت پایین کمر و ران سرایت می‌کند

برخی از زنان نیز علائمی مانند حالت تهوع، اسهال، سردرد و سرگیجه را هم گزارش کرده‌اند. 

در چه صورتی دردهای قاعدگی نیازمند مداخله پزشکی هستند؟

در صورتی که علائم زیر را در دوران قاعدگی تجربه می‌کنید، حتما به پزشک مراجعه کنید:

• دردهای قاعدگی هر ماه زندگی شما را مختل می‌کند
• دردهای پریود به تدریج در حال وخیم‌تر شدن هستند
• بیشتر از ۲۵ سال دارید و به‌تازگی دچار دردهای شدید قاعدگی شده‌اید

علت درد پریود

در طول دوره قاعدگی، رحم منقبض می‌شود تا به بیرون راندن غشای تخریب‌شده کمک کند و مواد هورمونی (پروستاگلاندین‌ها) که باعث انقباض عضلات رحم می‌شوند، در به وجود آمدن درد و التهاب نقش هم دارند. به همین خاطر است که به‌ویژه وقتی سطح این هورمون‌ها بالاتر باشد، شاهد دردهای شدید قاعدگی خواهیم بود.

با این حال دردهای قاعدگی ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:

۱. اندومتریوز: وقتی بافتی داخلی رحم در خارج از رحم و معمولاً روی لوله‌های فالوپ، تخمدان‌ها یا بافت پوشاننده لگن رشد می‌کند، اندومتریوز رخ می‌دهد. ممکن است دردهای شدید پریود به خاطر اندومتریوز باشد.

۲. فیبروئید رحم: فیبروئید یا رشد غیر سرطانی در دیواره رحم هم می‌تواند باعث دردهای شدید شود.

۳. آدنومیوز: آدنومیوز یعنی رشد سلول‌های بافت داخلی رحم در دیواره عضلانی آن. این عارضه می‌توان باعث خونریزی‌ها و درد شدید شود.

۴. بیماری التهابی لگن: این نوع عفونت‌های اندام‌ تناسلی معمولاً توسط باکتری‌های مقاربتی ایجاد می‌شود.

۵. تنگی دهانه رحم: در برخی از زنان، دهانه رحم به اندازه‌ای کوچک است که مانع از جریان قاعدگی می‌شود و باعث افزایش دردناک فشار داخل رحم می‌شود.

اگر کمتر از ۳۰ سال سن دارید، بلوغ زودرس (در سن ۱۱ سالگی یا کمتر) داشته‌اید، در طول دوره قاعدگی خونریزی شدید دارید،

قاعدگی نامنظم و سابقه خانوادگی دردهای قاعدگی (دیسمنوره) دارید یا سیگار می‌کشید، احتمال دردهای شدید قاعدگی بیشتر استو برای پیگیری این موضوع باید به پزشک مراجعه کنید.

عوارض درد پریود (دیسمنوره)

درد پریود عوارض جانبی ایجاد نمی‌کند، اما ممکن است در تحصیل، کار و فعالیت‌های اجتماعی اختلال ایجاد کند.

با این حال، برخی از شرایط مرتبط با دردهای قاعدگی می‌توانند عوارضی داشته باشند. به عنوان مثال، اندومتریوز می‌تواند باعث مشکلات باروری شود. بیماری التهابی لگن می‌تواند باعث زخم لوله‌های فالوپ شود و خطر بارداری خارج از رحم را افزایش دهد.

شناخت و درمان درد پریود

تا اینجا به بررسی علت دردهای پریود و علائم و عوارض آن پرداختیم. به این ترتیب دیدیم که بخشی از دردهایی که در زمان قاعدگی بر اثر انقباض رحم حس می‌شود، به نوعی جزئی از فرآيند خونریزی ماهانه محسوب می‌شود. اما این به آن معنا نیست که باید به این دردها عادت کنید و به فکر تسکین حالتان نباشید! علاوه بر دقت به علائم و در نظر گرفتن احتمال مشکلاتی جدی‌تر، ابتدا باید چرخه بدن خود را بشناسید.

اولین قدم این است که نظم قاعدگی را رصد کنید و تعداد روزهای چرخه قاعدگی خود را به دست آورید. روز شروع و پایان پریود را در تقویم یا اپلیکیشن‌های مخصوص پریود یادداشت کنید. به این ترتیب زمان قاعدگی بعدی را هم پیش‌بینی خواهید کرد. 

فراموش نکنید که نوسانات سطح انرژی، تغییرات در حرکات روده، میل جنسی، خلق و خوی، هوس و تغییرات خواب را هم یادداشت کنید. این اطلاعات شخصی به شما کمک می کند تا بدانید چه چیزی به‌طور خاص برای بدن شما طبیعی است.

با شناخت علائم همیشگی، می‌توانید به فکر راه‌هایی برای تسکین آنها باشید؛ از جمله این که به تغذیه توجه ویژه داشته باشید و برای سایر فعالیت‌های خود برنامه‌ریزی کنید.

از منیزیم غافل نشوید!

اگر قرار باشد فقط یک ماده معدنی را به‌طور خاص برای زنان توصیه کنیم، این ماده معدنی بدون شک باید منیزیم باشد! بعضی کارشناسان به منیزیم لقب دیازپام طبیعی داده‌اند؛ چرا که حامی سیستم عصبی بدن شماست و احساسات عصبی، اضطراب، بی‌قراری و تحریک‌پذیری را برطرف می‌کند.

منیزیم را می‌توانید در سبزیجات دارای برگ سبز به‌وفور بیابید. کلم پیچ، اسفناج، برگ چغندر، کلم بروکلی سرشار از منیزیم هستند. توجه داشته باشید اگر کمبود منیزیم دارید، می‌توانید مکمل منیزیم گلیسینات یا سیترات منیزیم را نیز در نظر داشته باشید.

خواب خیلی مهم است!

بسیاری از ما کمبود خواب را در زندگی امروزی پذیرفته‌ایم و فکر می‌کنیم مشکلی نیست اگر از بخشی از استراحت شبانه صرف نظر کنیم؛ اما این کار به‌شدت اشتباه است. خواب شبانه برای بدن ضروری است و وقتی در پی جبران کمبود خواب هم نباشیم، روند این کمبود همچنان تصاعدی خواهد بود. 

علائم کمبود خواب عبارتند از: احساس خستگی هنگام بیدار شدن، احساس کوفتگی در شب و کاهش انرژی در طول روز (حدود ساعت ۱۰ صبح و ۳ بعدازظهر).

حلقه ارتباط کمبود خواب با قاعدگی، هورمون ملاتونین است. ملاتونین به حفظ ریتم شبانه‌روزی بدن کمک می‌کند و در عین حال تأثیر زیادی بر چرخه قاعدگی دارد. ملاتونین می‌تواند به بهبود تخمک گذاری و باروری کمک کرده و درد مزمن لگن را در اندومتریوز درمان کند.

اگر دچار بدخوابی و کم‌خوابی هستید، با کاهش نور محیط در شب به رفع این مشکل کمک کنید. پرده‌های اتاق خواب را طوری انتخاب کنید که جلوی نورهای مزاحم را بگیرند و بعد از ساعت ۹ شب استفاده از تلفن و رایانه را برای خود ممنوع کنید.

تنظیمات شب را در گوشی‌تان فعال کنید. شاید ساده به نظر بیاید اما همین کار کوچک به محافظت از منبع ملاتونین شما کمک خواهد کرد.

در نهایت این که شما مجبور به تحمل هر دردی نیستید و مسکن‌ها هم برای همین منظور ساخته شده‌اند. در حد توصیه‌شده و مورد تایید پزشک می‌توانید در دوره پریود از مسکن‌ها برای آرامش حال خود استفاده کنید. بهتر است از اطلاعات دور‌ه‌های قبلی کمک بگیرید و با پیش‌بینی علائم، قبل از این که درد بسیار شدید شود، داروی مسکن را مصرف کنید.