11نوع بیماری‌ استخوانی که کمتر به آن‌ها توجه می شود

بیماری‌های استخوانی را می شناسید؟ آیا میدانید بافت استخوانی بدن چگونه است؟

بدن انسان ۲۰۶ استخوان دارد. استخوان ها مانند سایر قسمت‌های بدنمان بافت زنده‌اند و به همین ترتیب دائماً در حال نوسازی‌اند. در فرآیندی به نام بازسازی بافت قدیمی با بافت تازه استخوان تشکیل شده، جایگزین می‌شود. تقریباً مانند بازسازی یک خانه، ساختار اسکلتی‌مان تقویت می‌شود تا در طول زندگی به آن وابسته باشیم.

معمولاً وضعیت استخوان‌هایمان را با چگالی آن یا “توده استخوانی” اندازه می‌گیریم. مثلا غربالگری تراکم مواد معدنی استخوان (BMD) می‌تواند به پزشک کمک کند تا مقدار کلسیم استخوان‌ها را تشخیص دهد و به این ترتیب تعیین کند تا استخوان‌های ما تا چه حدی قوی‌اند.

آشنایی با استخوان‌های بدن و بیماری‌های استخوانی

تراکم استخوان در سن‌های ۲۵ تا ۳۰ سالگی به اوج می‌رسد. پس از آن، با افزایش سن، استخوانهای ما به تدریج چگالی خود را از دست می دهند. اما روش‌هایی برای مقابله بااز دست دادن طبیعی توده استخوانی وجود دارد. مصرف ویتامین‌ها، مواد معدنی استخوان‌ساز، داروهایی مانند جایگزین استروژن و تمرین‌های قدرتی برای حفظ تراکم استخوان‌ها مناسب‌اند.

بیماری‌های استخوانی به دلیل ناهنجاری‌های یک یا چند عامل مانند اختلال متابولیک، اختلال ژنتیکی، عدم تعادل هورمونی، اختلال غدد درون ریز و نواقص تغذیه‌ای رخ می‌دهد. این عوامل به جنسیت، نژاد، سن، وضعیت پزشکی، سابقه خانوادگی و سبک زندگی فرد بستگی دارد.

با ما در سایت ابیان همراه باشید تا درباره شایع‌ترین بیماری‌های استخوانی به طور‌کامل صحبت کنیم.

شایع‌ترین بیماری‌های استخوانی

در این مقاله ۱۱ مورد از شایع‌ترین بیماری‌های استخوانی یا اختلال‌های موثر بر استخوان را معرفی می‌کنیم.

۱- پوکی استخوان: پوکی استخوان، که در آن چگالی کم به معنی استخوان های شکننده، ضعیف و مستعد شکستن آسان است، تقریباً رایج‌ترین بیماری استخوان است. پوکی استخوان بیشتر از مردان، زنان را درگیر می‌کند و حتی ممکن است کودکان در معرض ابتلا به پوکی استخوان نوجوانی قرار بگیرند. بهتر از با راه‌های جلوگیری از پوکی استخوان آشنا شوید تا در صورت امکان از این بیماری پیشگیری کنید.

مشکل‌ تراکم استخوان معمولاً محتمل‌اند چون بدن بافت استخوانی زیادی را از دست می‌دهد و حجم کمی از آن را مجدد می‌سازد یا ترکیبی از هر دو است. این بیماری بدون علامت است. یعنی افراد مبتلا به پوکی استخوان از این بیماری اطلاع ندارند تا زمانی که یک شکستگی استخوان آن‌ها را مجبور کند تا به پزشک مراجعه کنند.

۲- بیماری Paget: یک اختلال استخوانی است که در آن فرآیند تجدید استخوان (ترمیم) خیلی سریع اتفاق می‌افتد و منجر به ناهنجاری‌های استخوانی (استخوان‌های نرم و بزرگ شده مانند ستون فقرات، لگن، جمجمه و استخوان‌های بلند ران‌ها و ساق پا) می‌شود.

بیماری پیج پاژه در بزرگسال‌های سفید پوست بالای ۵۵ سال بروز می‌کند و ممکن است ارثی باشد. در این بیماری روند نرمال تخریب و تجدید استخوان مختل می‌شود. این بیماری باعث تخریب و تولید بیش از حد استخوان است که این حالت ساختاری غیر طبیعی را در استخوان‌ها به وجود می‌آورد. استخوان جدید با الگوی نامناسبی ساخته می‌شود و احتمالا ضعیف و نرم‌تر از استخوان طبیعی است. 

۳- عفونت استخوانی: که به آن استئومیلیت هم گفته می شود یک بیماری نادر اما جدی است. ممکن است بعد از عمل جراحی مانند تعویض مفصل لگن اتفاق بیفتد یا ممکن است از قسمت دیگری از بدن به استخوان‌ها سرایت کند. درد، تورم و قرمزی علائم شایع عفونت استخوانی است و آنتی‌بیوتیک‌ها یکی از مولفه‌های اصلی درمان‌اند. در برخی موارد ممکن است بخشی از استخوان آلوده از طریق جراحی برداشته شود.

۴- نکروز استخوان (استئونکروز): بافت استخوان بدون خون می‌میرد و باعث بروز بیماری استئونکروز می‌شود. این مورد بیشتر بر اثر ضربه به استخوان رخ می‌دهد و جریان خون به استخوان را مختل میکند. مانند شکستگی لگن می‌تواند یکی از دلیل‌های این بیماری باشد.

 مصرف طولانی مدت استروئید با دوز بالا هم می‌تواند باعث این نوع مرگ سلول‌های استخوانی شود. هنگامی که بافت استخوان ضعیف می‌شود می‌میرد و از بین می رود. دردی که به تدریج بدتر می‌شود ممکن است نشان دهنده استئونکروز باشد.

۵- تومورهای استخوانی: تومورهای استخوانی هنگامی اتفاق می‌افتند که رشد کنترل نشده سلول‌ها در داخل استخوان رخ دهد. این تومورها می‌توانند خوش خیم یا بدخیم باشند. تومورهای استخوانی خوش خیم (غیر سرطانی) که به بافت استخوانی آسیب نمی رسانند و گسترش پیدا نمی کنند شایع‌ترند.

۶- استئوآرتریت: استئوآرتریت یک بیماری مزمن دژنراتیو (تحلیل برنده) مفصل و شایع‌ترین نوع آرتروز است. استئوآرتریت زمانی اتفاق می‌افتد که غضروف محافظ بین استخوان‌ها شکسته شده و استخوان‌ها به هم ساییده شوند که درد، التهاب و سفتی ایجاد می‌کنند.

۷- آرتریت روماتوئید: آرتریت روماتوئید نوعی بیماری مزمن و نقص ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های بدن مثل مفاصل دست و پا حمله می‌کند. برخلاف فرسودگی و ساییدگی ناشی از استئوآرتریت، RA  بر سطح مفاصل شما تأثیر می‌گذارد و باعث تورم دردناکی می‌شود که در نهایت می‌تواند منجر به فرسایش استخوان و تغییر شکل مفصل شود.

۸- اسکولیوزیس: این بیماری که در آن استخوان‌های ستون فقرات به طور غیر طبیعی از چپ یا راست کج می‌شود معمولاًقبل از بلوغ بروز می‌شود. در بعضی موارد ناهنجاری‌های ستون فقرات با گذشت زمان بدتر می‌شوند. علت آن مشخص نیست، اگرچه احتمالاً ارثی بودن از دیگر عوامل بیشتر است.

۹- تراکم پایین استخوان: به آن استئوپنی هم گفته می‌شود و وقتی چگالی استخوان فرد پایین‌تر از حد متوسط باشد تشخیص داده می‌شود. تراکم پایین استخوان می‌تواند باعث پوکی استخوان شود و شکستگی، درد و ظاهری خمیده را هم به وجود می‌آورد. در صورت تشخیص استئوپنی تغییر در تراکم استخوان اهمیت زیادی دارد.

۱۰- نقرس: در این اختلال شایع کریستال‌های اضافی اسید اوریک در مفاصل جمع می‌شوند و تورم، درد و قرمزی غیر طبیعی را به وجود می‌آورند. در نقرس شست پا متورم است اما امکان دارد علائم در سایر مفاصل از جمله مچ پا یا زانو هم دیده شود. نقرس ممکن است به دلیل رژیم غذایی‌تان یا عملکرد ناقص کلیه‌ها در پردازش اسید اوریک اتفاق بیفتد.

۱۱- ریکتز: ریکتز یک وضعیت استخوانی است که باعث درد در استخوان و ایجاد مشکلاتی در رشد اسکلت می‌شود که منتج به بدشکلی‌های استخوانی تبدیل می‌شود. رشد استخوان در کودکان نرم و ضعیف شده به شکل پاهای پرانتزی دیده می شود و در بزرگسالی با نام Osteomalacia شناخته می‌شود. علت هر دو این شرایط کمبود ویتامین D و ناتوانی بدن در حفظ مقدار مناسب کلسیم و فسفر است. با مصرف مرتب ویتامین D و کلسیم در رژیم غذایی یا از طریق مکمل می‌توانید از ریکتز پیشگیری کنید.
افرادی که از بیماری‌های کلیوی رنج می‌برند یا دیالیز می‌شوند بیشتر از دیگران به این بیماری پیچیده استخوانی به نام  Osteodystrophy کلیوی مبتلا می‌شوند. کلیه سطح مناسب کلسیم و فسفر را در خون حفظ می‌کند و در صورت بیماری قادر به حفظ این تعادل نیست و در نتیجه استخوان‌ها به راحتی می‌شکنند.