درباره پارگی دیسک کمر بیشتر بدانیم

پارگی دیسک کمر چیست؟

پارگی دیسک کمر چیست؟ برای آشنایی با پارگی دیسک کمر بهتر است ابتدا بدانیم دیسک چیست. دیسک‌ها با قرار گرفتن بین مهره‌های ستون فقرات باعث تسهیل در حرکت و انعطاف‌پذیری می‌شوند. از کنار هم قرار گرفتن مهره‌ها بوسیله این بالشتک‌های ژله‌ای که اصطلاحاً دیسک نامیده می‌شوند ستون فقرات شکل می‌گیرد.

دیسک ها از دو بخش هسته و حلقه تشکیل شده‌اند. هسته مایع نرم و ژله‌ای است که وظیفه آن محافظت از مهره‌هاست و حلقه لایه بیرونی دیسک است که به دلیل داشتن بافتی همبند مستحکم و سخت‌تر است و هسته را درون خود نگه می‌دارد.

در ادامه این مطلب از سایت ابیان درباره علت‌ پارگی دیسک کمر، تشخیص و راه‌های درمان آن صحبت می‌کنیم.

دلیل پارگی دیسک کمر چیست؟

با توجه به اینکه ستون فقرات حدفاصل گردن تا پایین کمر قرار گرفته است پارگی دیسک کمر می‌تواند در هر نقطه‌ای از ستون فقرات اتفاق بیفتد. اما آمار نشان می‌دهد که عموماً این عارضه در قسمت پایینی دیسک کمر اتفاق می‌افتد و بعد از آن عضوی که بیشتر با این عارضه درگیر می‌شود گردن است.

در این بیماری در دیواره ژله‌ایِ یک یا گاهی چند دیسک، شکستگی یا پارگی ایجاد می‌شود و مواد موجود در آن به بیرون آمده و وارد محیط کانال نخاعی می‌شود.

اگر بر اثر از بین رفتن مایع ژله ای دیسک جا‌به‌جا شود می‌تواند با آسیب رساندن به نخاع  یا رشته های عصبی پیرامون آن، درد شدیدی و به دنبال آن اختلال در اندام‌های مرتبط ایجاد کند. 

از آنجایی که طناب و اعصاب نخاعی از راه باریکی بین دیسک‌ها و مهره‌ها عبور می‌کنند تا به قسمت‌های مختلف بدن برسند وقتی پارگی دیسک اتفاق می‌افتد روی این کانال عصبی فشار می‌آورد که با درد شدید همراه است.

در مواردی که این فشار زیاد باشد می‌تواند مانع از حرکت فرد شود و حتی با آسیب رساندن به نخاع یا رشته‌های عصبی اطراف آن باعث اختلال حرکتی در اندام‌های مرتبط شود و به اصطلاح عارضه نخاعی را به وجود آورد.

زمانی که دیواره محکم‌تر دیسک پاره شود و مواد ژله‌ای آن خارج شوند پزشکان برای درمان بیمار عمل جراحی را انتخاب می‌کنند.

معمولا با آسیب دیدن دیسک‌ها، مهره‌ها هم آسیب می‌بینند و به دنبال آن مشکلاتی را در ستون فقرات بوجود می‌آورند که رایج ترین آن‌ها دردهای شدید به مدت طولانی و محدودیت‌های حرکتی است.

غذاهای استخوان ساز را می‌شناسید؟

علائم دیسک کمر

گاهی اتفاق می‌افتد که دیسک آسیب دیده باشد اما چون همراه با درد نیست فرد متوجه مشکلی که پیش آمده نمی‌شود. 

این بیماری از نوع دردهای مکانیکی محسوب می‌شود و با فعالیت‌های سنگین، خم و راست شدن‌های مکرر، چرخش‌های ناگهانی کمر، بلند کردن اجسام سنگین درد تشدید می‌شود. 

معمولاً دردهای دیسکی از ناحیه تحتانی کمر شروع و گاهی تا پشت ران‌ها احساس می‌شود. تفاوت درد دیسک کمر با سایر دردهای کمری این است که این درد در راستای عصب سیاتیک و از کمر به باسن، سپس پشت ران و بعد پشت ساق پاها احساس می‌شود. 

با این حال علائم بالینی شایعی که برای این عارضه بیشتر مشاهده شده است از این قرار است:

۱- درد موضعی شدید

۲- درد کمر و انتشار آن به پاها

۳- درد یا سوزش در اندام‌های مرتبط با عصب مرکزی

۴- ضعف عضلانی و اختلال در حرکت فرد یا در موارد شدیدتر عدم توانایی در حرکت

۵- گزگز کردن یا احساس بی حسی در پاها

علت ایجاد عارضه دیسک کمر

۱- اضافه وزن (چاقی مفرط)

۲- بعضی مشاغل مثل شغل‌های سختی که فشار زیاد به کمر وارد می شود و فرد ناچار است اجسام سنگین بلند کند. یا مشاغلی که فرد باید مدت طولانی در یک وضعیت قرار بگیرد

۳- آسیب‌های ناگهانی و لحظه‌ای مثل تصادف‌ها، سقوط و …

۴- عدم تحرک کافی و نداشتن برنامه ورزش منظم

۵- تغذیه نامناسب و در مواردی استفاده از سیگار و الکل

۶- ژنتیک و وراثت

۷- کهولت سن باعث می‌شود به تدریج این دیسک ها خشک شوند و به دنبال آن انعطاف پذیری بدن کاهش میابد.

بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع بیماری‌های استخوانی

درمان دیسک کمر

برای اینکه زودتر شاهد پیشرفت درمان و بهبود باشید علاوه‌بر مراقبت‌های بیمارستانی باید مراقبت‌های فردی هم داشته باشید.

برای درمان آسیب‌های ستون فقرات و پارگی دیسک ابتدا پزشک راه‌های مختلف برای تشخیص صحیح را شروع می‌کند.

مراحل تشخیص با یکسری امتحان‌های فیزیکی در مطب شروع می‌شود و بعد از تشخیص اولیه و تایید پزشک از سی تی اسکن یا MRI کمک می‌گیرد. در مرحله درمان علاوه‌بر مراقبت‌های بهداشتی و تغییر سبک زندگی پزشک براساس میزان شدت عارضه از دارو درمانی، فیزیوتراپی  یا در مراحل حادتر از عمل جراحی برای درمان استفاده می‌کند. 

۱- دارو درمانی

دارو درمانی شامل داروهای بدون نسخه و داروهای نیاز به تجویز پزشک می‌شود و امروزه داروها خیلی سریع‌تر از گذشته فرآیند درمان را شروع می‌کنند.

۲- فیزیوتراپی و ورزش درمانی:

در خصوص کارهای توانبخشی و ورزش درمانی هم باید گفت که این روش‌های درمانی هم به‌صورت سرپایی انجام می‌شود و گاهی اوقات در درمان‌های تکمیلی بعد از عمل جراحی هم باید انجام گیرد تا بیمار به بهبود کامل برسد.

۳- کمپرس‌های گرم و سرد:

در بعضی موارد و زیر نظر پزشک توصیه می‌شود که بیمار برای راهبرد درمان با گرم و خنک کردن گردش خون را در ناحیه و عضو آسیب دیده بالا ببرد تا به روند بهبود سرعت ببخشد.

۴- لیزر درمانی:

لیزر درمانی از روش‌های جدید درمانی است و در این روش پزشک با توجه به ناحیه آسیب دیده، شدت عارضه، شرایط جسمی و سن بیمار تصمیم می‌گیرد که از این روش درمان استفاده کند.

پیشگیری

در پایان توصیه همیشگی ما این است که با پیشگیری و رعایت شیوه صحیح زندگی از عارضه‌های کمر و ستون فقرات در امان بمانیم.

از جمله این توصیه ها:

۱- توجه به وضعیت صحیح راه رفتن، نشستن و بلند شدن

۲- انتخاب رژیم غذایی مناسب

۳- ورزش و انجام حرکاتی که به اصلاح ناهنجاری‌های اسکلتی کمک می کند.

۴- رعایت شیوه صحیح بلند کردن اجسام.