چرخه قاعدگی و مراحل آن چیست؟

چرخه قاعدگی شما می تواند چیزهای زیادی در مورد سلامت شما بگوید. شما باید بدانید که چطور باید چرخه قاعدگی خود را رصد کنید و چه کارهایی می‌شود برای پریود نامنظم انجام داد. آیا می دانید آخرین دوره قاعدگی شما از چه زمانی شروع شده یا چه مدت طول کشیده است؟ اگر نه، به نظر می‌رسد باید بیشتر به فکر سلامتی خود باشید!

دانستن زمان ومراحل چرخه قاعدگی به شما کمک می‌کند تا بدانید چه چیزی برای بدن شما طبیعی است، زمان تخمک‌گذاری را بشناسید و تغییرات مهم – مانند تاخیر در قاعدگی یا خونریزی غیرقابل پیش‌بینی را شناسایی کنید. با این که کمی بی‌نظمی در چرخه قاعدگی تا حدی طبیعی است و معمولا ریشه در مشکلات جدی ندارد، اما گاهی اوقات ممکن است نشانه‌ای از بیماری یا اختلال باشند.

چرخه قاعدگی چیست؟

چرخه قاعدگی مجموعه ای از تغییرات ماهانه است که بدن زن جهت آمادگی برای بارداری احتمالی طی می‌کند. هر ماه یکی از تخمدان‌ها یک تخمک آزاد می‌کند – فرآیندی که تخمک‌گذاری نامیده می‌شود. علاوه بر این، تغییرات هورمونی، رحم را برای بارداری آماده می‌کند. اگر تخمک‌گذاری انجام شود و تخمک بارور نشود، دیواره داخلی رحم شروع به تخریب کرده و از طریق واژن از بدن خارج می‌شود. این مراحل صفر تا صد  یک دوره قاعدگی است.

چه چیزی در قاعدگی طبیعی است و چه چیزی نیست؟

چرخه قاعدگی از روز اول پریود تا روز اول پریود بعدی محاسبه می‌شود و از فردی به فرد دیگر متفاوت است. این چرخه ممکن است هر ۲۱ تا ۳۵ روز تکرار شود و دو تا هفت روز طول بکشد. در چند سال اول پس از شروع قاعدگی، تجربه چرخه‌های طولانی مدت رایج است. با این حال، با افزایش سن، چرخه‌های قاعدگی کوتاه و منظم‌تر می‌شوند.

چرخه قاعدگی شما ممکن است منظم باشد – یعنی هرماه با فواصل تقریباً یکسان پریود شوید- یا تا حدودی نامنظم باشد. همچنین قاعدگی شما ممکن است سبک یا سنگین، دردناک یا بدون درد، طولانی یا کوتاه باشد و همه این‌ها طبیعی است. به عبارت ساده‌تر، «طبیعی» چیزی است که طی دوره‌های قبلی قاعدگی تجربه کرده‌اید و برای شما عادی است.

به خاطر داشته باشید که استفاده از انواع خاصی از روش‌های پیشگیری از بارداری، مانند قرص‌های جلوگیری از بارداری طولانی‌مدت و دستگاه‌های داخل رحمی (IUD)، چرخه قاعدگی شما را تغییر می‌دهد. 

وقتی به یائسگی نزدیک می شوید، ممکن است چرخه شما دوباره نامنظم شود. با این حال، از آنجایی که با افزایش سن خطر ابتلا به سرطان رحم افزایش می‌یابد، هرگونه خونریزی نامنظم در حوالی یائسگی را با پزشک خود در میان بگذارید.

چطور چرخه قاعدگی خود را بشناسم؟

برای اینکه بفهمید چه چیزی برای شما طبیعی است، شروع به ثبت سیکل پریود خود در یک تقویم کنید. این کار را با پیگیری تاریخ شروع خود در چندین ماه متوالی شروع کنید تا متوجه شوید پریودهای شما تا چه حد منظم است.

همچنین بهتر است هر ماه به موارد زیر نیز توجه داشته باشید:

• تاریخ پایان قاعدگی: قاعدگی شما معمولا چقدر طول می‌کشد؟ آیا طولانی‌تر یا کوتاه‌تر از میانگین است؟
• میزان خونریزی: آیا خونریزی شما سبک‌تر یا سنگین‌تر از حد معمول به نظر می‌رسد؟ هر چند وقت یک بار نیاز به تعویض محافظ بهداشتی دارید؟ آیا لخته خون مشاهده کردید؟
• خونریزی غیرطبیعی: آیا در بین پریودها خونریزی دارید؟
• درد: همه دردهای مرتبط با پریود را شرح دهید. آیا احساس درد بیشتر از حد معمول است؟
• سایر تغییرات: آیا تغییراتی را در خلق‌وخو یا رفتار تجربه کرده‌اید؟ آیا در حول و حوش زمان پریود اتفاق جدیدی افتاده است؟

علت بی نظمی در چرخه قاعدگی چیست؟

بی نظمی چرخه قاعدگی می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله:

• بارداری یا شیردهی: عقب افتادن پریود می‌تواند نشانه اولیه بارداری باشد. شیردهی نیز معمولاً بازگشت به چرخه عادی قاعدگی را به تاخیر می اندازد.
• اختلالات خوردن، کاهش وزن شدید یا ورزش بیش از حد: اختلالات خوردن – مانند بی‌اشتهایی عصبی – کاهش شدید وزن و افزایش فعالیت بدنی می تواند قاعدگی را مختل کند.
• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS): زنان مبتلا به این اختلال رایج سیستم غدد درون ریز،  ممکن است پریودهای نامنظم و همچنین تخمدان‌های بزرگتر از حد معمول داشته باشند. تخمدان پلی‌کیستیک دربردارنده کیست‌های کوچکی پر از مایع – به نام فولیکول – است که در طول معاینه سونوگرافی مشاهده می‌شود.
• نارسایی زودرس تخمدان: نارسایی زودرس تخمدان یعنی از دست دادن عملکرد طبیعی تخمدان قبل از ۴۰ سالگی. زنانی که نارسایی زودرس تخمدان دارند ممکن است سال‌ها پریودهای نامنظم یا گاه به گاه داشته باشند.
• بیماری التهابی لگن (PID). این عفونت اندام‌های تناسلی می‌تواند باعث پریود نامنظم شود.
• فیبروئید رحم: فیبروم‌های رحمی تومورهای غیر سرطانی رحم هستند که می توانند باعث قاعدگی‌های سنگین و دوره‌های قاعدگی طولانی شوند.

برای جلوگیری از بی‌نظمی قاعدگی چه باید کرد؟

برای برخی زنان، استفاده از قرص‌های ضد بارداری می‌تواند به تنظیم چرخه‌های قاعدگی کمک کند. درمان هر گونه مشکل زمینه‌ای مانند اختلال خوردن نیز ممکن است کمک کننده باشد. با این حال، برخی از انواع بی‌نظمی در قاعدگی قابل پیشگیری نیست.

علاوه بر این، اگر:

• بی آن که باردار باشید، عادت ماهانه شما به طور ناگهانی و به مدت بیش از ۹۰ روز متوقف شده
• بعد از رسیدن به نظم در قاعدگی، دوباره پریود نامنظم دارید
• بیش از هفت روز خونریزی دارید
• شدیدتر از حد معمول خونریزی می‌کنید یا هر یک یا دو ساعت یک‌بار مجبور به تعویض پد یا تامپون هستید
• فاصله پریودهای شما کمتر از ۲۱ روز یا بیشتر از ۳۵ روز است
• بین دو دوره پریود خونریزی دارد
• در طول قاعدگی دچار درد شدید می‌شوید
• بعد از استفاده از تامپون ناگهان تب کرده و احساس بیماری می کنید
• در مورد چرخه قاعدگی خود سؤال یا نگرانی دارید

حتما با پزشک خود صحبت کنید و حق طبیعی‌تان در داشتن مشاوره مناسب قاعدگی از خود دریغ نکنید.